«Με διαφορετικό τρόπο από το συνηθισμένο η Ομοσπονδία Χιακών Σωματείων Αττικής, την Κυριακή 6 Ιουνίου τίμησε τη μνήμη των 50.000 και πλέον σφαγιασθέντων Χιωτών
Ενθουσιασμένοι αποχώρησαν από την αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων, στο Νέο Κόσμο, όλοι όσοι παρακολούθησαν την εκδήλωση μνήμης της «Σφαγής της Χίου», που διοργάνωσε, όπως κάθε…
χρόνο η Ομοσπονδία Χιακών Σωματείων Αττικής, την Κυριακή 6 Ιουνίου.
Η πρωτότυπη-θεατρική παρουσίαση των γεγονότων της σφαγής «Ανθολόγιο Σφαγής – Μια άλλη ιστορία», μέσα από ιστορικά κείμενα-μαρτυρίες, καθήλωσαν τους 300, περίπου, Χιώτες που παρακολουθούσαν άναυδοι τα όσα διαδραματίζονταν επί σκηνής.
Κείμενα που ζωντάνεψαν, λόγια των πρωταγωνιστών της σφαγής, των Ελλήνων επαναστατών και των απλών Χίων θυμάτων, που έδιναν …το πνεύμα και τα συναισθήματα της εποχής, αποδόθηκαν με άριστο τρόπο από την ομάδα των 18 ηθοποιών. Τα κείμενα επιμελήθηκε ο ιστορικός Μιχάλης Βαρλάς, υπεύθυνος του τμήματος Γενεαλογίας και Προφορικής Ιστορίας του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, ενώ υπεύθυνη για τη σκηνοθεσία ήταν η ηθοποιός/σκηνοθέτης Ελένη Δεμερτζή.
Οι συντελεστές της παράστασης
Συμμετέχουν με τη σειρά της εμφάνισης τους:
Γιάννης Πασσάς, Μαρία Σούτη, Μιχάλης Βαρλάς, Χρήστος Μπαλτάς, Χαρά Καμπάκη, Μαριάννα Μαστροσταμάτη, Μαρία Αμέντα, Αγγελική Σεΐδου, Αγγελική Κοντού, Χρύσα Κλούβα.
Ακούγεται η φωνή του Γιάννη Ζαφείρη
Σκηνοθετική επιμέλεια Ελένη Δεμερτζή
Σύνθεση κειμένων Μιχάλης Βαρλάς
Επιμέλεια κουστουμιών Χαρά Καμπάκη
Παραγωγή Ομοσπονδία Χιακών Σωματείων Αττικής
Επεξεργασία ήχου Δημήτρης Πολυχρόνης, Μιχάλης Βαρλάς
Βοηθός σκηνοθέτη Πωλίνα Πασσά
Σημαντική υπήρξε η συμβολή του διευθυντή του Πολιτιστικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων Λάμπρου Σκούφη, και των τεχνικών Γιώργου Βλοτιδέλλη, του Βασίλη Αθανασούλη. Η Ομοσπονδία ευχαριστεί τους προέδρους των Συλλόγων Πυργούσων Μαρία Μπρη και Μεστούσων Ηρακλή Παπατουκάκη, για την προσφορά φορεσιών και άλλων ειδών, που ήταν απαραίτητα για την παράσταση. Τέλος, όλους τους εργαζόμενους στον Πολυχώρο του Δήμου Αθηναίων.
Χωρίς ίχνος ρατσισμού ταξιδέψαμε σε μια από τις μελανότερες σελίδες της ιστορίας της Χίου. Οι άνθρωποι που εργάστηκαν, τουλάχιστον για τρεις μήνες, προκειμένου να παρουσιαστούν κείμενα «νεκρά» για περισσότερο από έναν αιώνα τα ερμήνευσαν τέλεια μ’ έναν τραγικό τρόπο, που θα μείνει ανεξίτηλος στις μνήμες όλων μας.
Όλοι όσοι ήταν στην αίθουσα για πολλά λεπτά συγκινημένοι απ’ όσα ακούσανε χειροκροτούσαν με θέρμη τους πρωταγωνιστές.
Προσκλητήριο Πεσόντων
Νωρίτερα, στον Ιερό Ναό του Αγ. Σώστη πραγματοποιήθηκε επιμνημόσυνη χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Νέας Σμύρνης κ.κ. Συμεών. Ακολούθησε έξωθεν του Ναού προσκλητήριο πεσόντων από την φιλαρμονική του Δήμου Αθηναίων, ο Εθνικός Ύμνος.
Χαιρετισμός του προέδρου της ΟΧΣΑ Αργύρη Κοκκινάκη
Στη συνέχεια από την εκκλησία η πομπή επικεφαλής της οποίας ήταν η φιλαρμονική και οι σημαίες της Ομοσπονδίας και Συλλόγων μελών της κατευθύνθηκε στο Πολυχώρο του Δήμου Αθηναίων, όπου έγινε το δεύτερο μέρος της εκδήλωση.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αργύρης Κοκκινάκης στο χαιρετισμό του πρόλογο της εκδήλωσης είπε μεταξύ άλλων:
«Η σημερινή εκδήλωση της Ομοσπονδίας είναι ένας ελάχιστος φόρος τιμής για τον αφανισμό των κατοίκων του νησιού μας, που αποκεφαλίστηκαν κατά τρόπο θηριώδη, από τον τότε εξ ανατολών κατακτητή, ενώ πολλοί πουλήθηκαν ως δούλοι στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής.
Τις Άγιες ημέρες του Πάσχα επέλεξαν οι φανατικοί Τούρκοι, υπό το Ναύαρχο Καρά Αλή για να μετατρέψουν, ιδιαίτερα τη Χώρα και τη Νότιο Χίο, σε μεγάλο ποτάμι αίματος, που κοκκίνισε τα μαστιχόδεντρα και τους Απριλιάτικους ανθούς του νησιού.
Ο Χιώτης λόγιος Ανδρέας Μάμουκας αφηγούμενος τα της σφαγής της Χίου αναφέρει σχετικά: «…κατ’ ακρίβειαν ποτέ κανείς δεν ήθελέ σε την ιστορήση, μόνος την εννοείς εάν συλλογισθής, ότι εκεί η γη και ο ουρανός είδον να πράττωνται επάνω εις την ανθρωπότητα θηριωδέστερα των όσα εις τίγρεις, παρδάλεις και σ’ άλλα αιμοβόρα θηρία της Αφρικής υπαγορεύει η άλογος μανία κατά των ομοφύλων τους ζώων…».
Το αποκορύφωμα της Σφαγής έγινε στις 2 Απριλίου 1822 ανήμερα του Πάσχα. 15.000 Τούρκοι έφθασαν στο μοναστήρι του Αγ. Μηνά, όπου είχαν καταφύγει 5.000 Χιώτες και τους κατ’ έσφαξαν. Παράλληλα η Νέα Μονή έγινε ο τάφος 2.300 Χιωτών. Οι Τούρκοι έσφαζαν και λεηλατούσαν ενώ έκαιγαν τα σπίτια. Γέροντες, άνδρες, γυναίκες θανατώνονταν. Νέοι από 15 χρονών και άνω, βρέφη αποσπασμένα από τις αγκαλιές των μητέρων τους, άλλα ρίπτονταν στη θάλασσα και άλλα στα όροι.
Σε όποιον δρόμο και αν βάδιζες απαντούσες πτώματα το ένα μετά το άλλο.
Προκειμένου να συνεχιστεί η Σφαγή ο Καρά Αλής σχεδίασε ένα άλλο σατανικό θα λέγαμε τέχνασμα. Έπεισε τους Ευρωπαίους πρόξενους να αναγγείλουν την κατάπαυση της σφαγής όλων των Χίων, ώστε να βγουν από τις κρυψώνες τους, κάτι που ήταν γι’ αυτούς μοιραίο.
Η συμφορά της Χίου απασχόλησε και θα εξακολουθεί να απασχολεί την επιστήμη. Συγκίνησε λογοτέχνες και ζωγράφους, κινητοποίησε τη δημοσιογραφία, χάρη της ενημέρωσης της διεθνούς κοινής γνώμης και ευαισθητοποίησε τα κοινοβούλια αρκετών χωρών. Γενικά έγινε αφορμή να πυκνώσει το φιλελληνικό πνεύμα.
Όλα αυτά ήταν μια προσφορά της θυσίας των Χιωτών στον αγώνα για την ελευθερία της Ελλάδος.
Πόσο όμως αποτιμάται αυτή η προσφορά σήμερα;
Ελπίζουμε ότι κάποτε αυτό ν’ αναγνωριστεί από όλους.
Εμείς έως τότε έχουμε καθήκον και ιερή υποχρέωση να συμβάλλουμε στο να διατηρούνται άσβεστα τα μεγάλα γεγονότα, που σημάδεψαν την ιστορία και που κάνουν υπερήφανες τις μεταγενέστερες γενιές για τους προγόνους τους».
Επίσημοι που παρέστησαν
Μεταξύ άλλων στην εκδήλωση παρευρέθηκαν ο βουλευτής Πειραιώς Αναστάσιος Νεράτζης, ο αντινομάρχης Χίου Στέφανος Φαρατζής, ο δήμαρχος Καρδαμύλων Ευάγγελος Μελιτζάνης, ο αντιδήμαρχος Αθηναίων Νίκος Βαφειάδης, η αναπληρώτρια Δήμαρχος Καλλιθέα Βάσω Μαργαρίτη, ο Λιμενάρχης Πειραιώς Δημήτρης Τσιαδής (συμπατριώτης μας από το Κέραμο), οι πανεπιστημιακοί καθηγητές, Λαυρέντης Δελασούδας, Δώρα Μονιούδη Γαβαλά, Αγγελική Πιτίδου-Τριανταφύλλου, οι τέως πρόεδροι της ΟΧΣΑ, Παναγιώτης Βαρλάς και Αναστάσιος Τριπολίτης, ο πρόεδρος του Δρομοκαϊτείου Νίκος Τσικής, οι συγγραφείς, Ισίδωρος Πρώιος, Δημήτρης Λαϊνάς και Φανή Αναιρούση-Σωτηράκη.
Επίσης, το παρόν έδωσαν παρά πολλοί πρόεδροι και μέλη Διοικήσεων των Συλλόγων μελών της Ομοσπονδίας, τιμώντας τη μνήμη των σφαγιασθέντων προγόνων μας.
Ο αντινομάρχης Χίου Στέφανος Φαρατζής και ο αντιδήμαρχος Αθηναίων Νίκος Βαφειάδης, σε χαιρετισμό που απεύθυναν συνεχάρησαν την Ομοσπονδία για την εκπληκτική εκδήλωση που διοργάνωσαν.»